Serie: Sonja’s werk voor en achter de schermen

‘Wat dóe je nou eigenlijk precies voor ons?!’ Die vraag krijgt directeur Sonja Kersten regelmatig van V&VN-leden. Daarom opnieuw: een blik in de agenda van Sonja.

Werken voor de beroepsvereniging van verpleegkundigen en verzorgen brengt me op de meest onverwachte plekjes in het land. Zo was ik afgelopen week op bezoek op het hoofdkantoor van de grootste kruidenier van het land. Het is echt inspirerend hoe ze in Zaandam bezig zijn met technologische innovaties. Stel je de bijna volledig geautomatiseerde distributiehallen voor, en besef hoe ongelooflijk veel de zorg nog kan leren over zoiets als logistiek. Bijvoorbeeld bij de verstrekking van medicijnen. Waar in ziekenhuizen verpleegkundigen dagelijks halve marathons afleggen om medicijnen, hulpmiddelen of dossiers van A naar B te brengen, zoeven in de distributiecentra onbemande karretjes heen en weer. Gebruikt Albert Heijn computersystemen om efficiënter en gemakkelijker te werken, in de zorg lijkt soms het omgekeerde het geval. Elke zorgaanbieder een eigen systeem, en dan raar opkijken als ze niet met elkaar communiceren.

Van de kassa naar de zorg

We spraken vanzelfsprekend ook over ons personeelstekort. Bij AH blijken ze droomsessies te houden waarin ze hun medewerkers laten dromen over wat voor werk ze in de toekomst zouden willen doen. Of dat nu in een supermarkt is of daarbuiten. Wat bleek? De zorg werd vaak genoemd. Door mannen en vrouwen, door jongeren en de wat ouderen. Je kunt niet à la minute van de kassa overstappen naar een patiënt met een ingewikkelde zorgvraag, maar de motivatie is er en de mogelijkheden tot omscholing moeten er komen. Ik kan er op mijn beurt vast van dromen dat er gemotiveerde mensen bewust gaan kiezen voor een opleiding in de zorg en het blauwe uniform voor het witte verruilen.

Wil je mensen binden, moet je wel eerst naar ze luisteren

Twee dagen later was ik in Zoetermeer op bezoek bij Regioplus, een club van werkgevers in de zorg die per regio kijkt aan welke opleidingen de grootste behoefte is en waar de grootste vraag is naar nieuwe medewerkers. We hameren erop dat zulke plannen staan of vallen met directe betrokkenheid en zeggenschap van professionals. Ik gaf bij Regioplus het voorbeeld dat werkgevers vaak verbaasd (en verbolgen!) zijn dat veel verpleegkundigen en verzorgenden niet staan te springen om twee uur langer per week te werken. Hoe kan dat toch als mensen zo van hun vak houden, vragen ze dan. Ik zei wat wij als V&VN altijd zeggen: ga nou niet allerlei dingen voor die professionals verzinnen, maar ga het gesprek met ze aan. Vraag hen waar zij behoefte aan hebben, wat ze nodig hebben om met plezier en trots hun werk te doen.

Ik vertelde hen dat verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten steevast veel uren meer werken dan wat er in hun contract staat of waar ze voor betaald krijgen. Zo’n verzoek om twee uur extra klinkt dan als een verzoek om bovenop het vele overwerk nog eens extra te moeten overwerken. Hoe moet je die extra uren ooit als vrije tijd opnemen als je met je collega’s moet loten wie erop vakantie mag? En wat als je naast je werk mantelzorger bent? Moet je dan formele zorg voor je vader, moeder, partner of kind inhuren zodat je zelf meer uren kan werken? En wat als je door die uren extra netto lager uitkomt omdat je je zorgtoeslag of je huurtoeslag kwijtraakt?

Dat is waar het gesprek tussen werkgevers en medewerkers over zou moeten gaan. Over overwerk en een gezonde balans tussen werk en privé. Over iemands persoonlijke situatie en behoeftes. Je moet met elkaar praten en naar elkaar luisteren.

Geef de zorgprofessional dus een plek aan tafel en betrek hem of haar bij plannen om nieuwe collega’s te werven. Anders kom je met oplossingen die niet werken en blijf je met frustratie over en weer zitten. Zo zonde!

In de zorg werken zo’n 350.000 verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten die met alle liefde en plezier nieuwe collega’s willen begeleiden. Dat was vroeger de normaalste zaak van de wereld, maar verdwijnt nu uit zicht door de werkdruk en de personeelstekorten. Hoe kunnen we dat weer normaal gaan vinden? Vanuit de juiste beweegredenen, dus niet opgelegd van bovenaf. Het begint met een open gesprek over hoe je dat weer mogelijk zou kunnen maken, aantrekkelijk, leuk, inspirerend. We brengen nu in kaart welke werkgevers dit interessant vinden.

Deel je verhalen

Als jullie hier ideeën voor hebben, geef ze aan mij door. Nodig me uit voor een werkbezoek en deel je verhalen met mij. Dan brengen wij het verder, van de bestuurlijke overleggen in Den Haag, tot werkgevers in heel het land. Maar vergeet ook je eigen bestuurders niet. Verandering is mogelijk, en dat lukt alleen met jouw verhaal!