De praktijkopleider centraal

De praktijkopleider heeft grote invloed op de kwaliteit van de toekomstige verpleegkundig specialist. Daarom staat in domein 5 van het Kwaliteitskader RSV de kwaliteit en professionaliteit van de praktijkopleider en de rest van de opleidingsgroep centraal. Maar hoe werken zorgorganisaties aan de professionalisering van hun opleidingsgroep? Annette Hospes, verpleegkundig specialist AGZ met bijzondere expertise op epilepsie, werkt aan deze professionalisering binnen het Amsterdam UMC en geeft een inkijkje.

“In oktober 2023 kwam de visitatiecommissie van de RSV bij ons langs. Het viel hen meteen op dat het opleiden van de vios (verpleegkundige in opleiding tot specialist) binnen het Amsterdam UMC versnipperd was. Elke afdeling had een andere aanpak. Het advies? Zorg dat het opleiden van verpleegkundig specialisten centraal georganiseerd wordt.”

Centrale praktijkopleider

“We begonnen met de projectgroep visitatie meteen met het verkennen van de mogelijkheden en een ontwikkelplan. Al snel besloten we dat er een centrale praktijkopleider nodig was. Maar hoe organiseer je dat allemaal? Wat willen we van een centrale praktijkopleider en wat moet hij of zij kunnen? Op basis van interviews met centrale praktijkopleiders van andere zorgorganisaties hebben we een functieprofiel geschreven.

“De rol van centrale praktijkopleider heb ik nu op mij genomen. Het is nog een beetje pionieren, maar in de afgelopen maanden heb ik een aantal mooie stappen gezet. Zo ben ik bij verschillende afdelingen in gesprek gegaan over een optimaal opleidingsklimaat, waarbij we zijn ingegaan op de opleidingsgroep en taakinhoud van de vios. Het is fijn dat we binnen Amsterdam UMC een goed omschreven beleid hebben voor de verpleegkundig specialist, daar kan ik op terugvallen en collega’s naar verwijzen.”

Multidisciplinair leren

“Een centraal punt is belangrijk, maar minstens zo belangrijk is dat alle praktijkopleiders binnen het Amsterdam UMC hetzelfde opgeleid worden. Daar is nog flink wat werk aan de winkel. We hadden al de Teach the Teacher – begeleiden van aios (artsen in opleiding tot specialist). Deze training bleek ook heel goed aan te sluiten het bij het curriculum van de viossen. De organisatoren stonden er voor open om multidisciplinair te trainen. We werken tenslotte ook multidisciplinair en waarom zou je niet gebruik maken van de dingen die er al zijn? De eerste ervaringen zijn positief én onze deelname draagt bij aan de zichtbaarheid van verpleegkundig specialisten binnen de organisatie.”

Teach the teacher

“Tijdens de tweedaagse training ontwikkelen de praktijkopleiders bijvoorbeeld didactische kwaliteiten, worden zij op de hoogte gesteld van actuele ontwikkelingen én leren ze alles over het gebruiken van toets- en beoordelingsinstrumenten. Maar wordt er ook geoefend met het geven van feedback en begeleiding.

“Het is de bedoeling dat zowel nieuwe als bestaande praktijkopleiders de training volgen, zodat we uiteindelijk allemaal hetzelfde te werk gaan en we onze opleidingsgroepen kunnen versterken. We hebben namelijk nog steeds medisch specialisten die de rol van erkend praktijkopleider vervullen, terwijl volgens het landelijk beleid deze rol vervuld moet worden door een verpleegkundig specialist met een medisch specialist als leermeester in de opleidingsgroep. Al deze veranderingen zijn onderdeel van een meerjarenplan. Ik stel mij overal voor en probeer collega’s te enthousiasmeren waar mogelijk. Nieuwe dingen zijn altijd even wennen, toch wordt er over het algemeen heel positief gereageerd op gelijkheid in ontwikkeling.”

‘Dit traject draagt echt bij’

“Meermaals heb ik te horen gekregen dat viossen blij zijn dat er een centraal aanspreekpunt is. Naast deze nieuwe rol ben ik ook betrokken bij de werkgroep positionering VS/PA in het ziekenhuis. Ik weet waar we naartoe willen werken en dat kan ik op de persoonlijke situaties toepassen. Ook de positieve ervaringen van de eerste deelnemers aan de Teach the teacher geven mij een goed gevoel over de toekomst. Er is nog heel veel werk te doen, maar dit traject draagt echt bij aan het verbeteren van ons opleidingsklimaat. En daar ben ik trots op!”