Hulpmiddelen

Van een blaaskatheter tot verbandmiddelen en van continentiemateriaal tot naalden. Als verzorgende IG, verpleegkundige of verpleegkundig specialist kun je niet zonder medische hulpmiddelen bij de zorg voor jouw patiënten en cliënten.

Een groot deel van de zorgprofessionals heeft tijdens het werk te maken met het aanvragen, bestellen en/of leveren van hulpmiddelen. Dat gaat helaas niet altijd zonder problemen. Ruim twee derde van de verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten die hulpmiddelen aanvragen, bestellen of betrokken zijn bij de levering ervaren elke maand of vaker problemen. Dat blijkt begin 2024 uit een peiling waar zo’n 5.000 V&VN-leden aan hebben meegewerkt.

Van degenen die met spoedbestellingen te maken heeft, zegt ruim de helft dat patiënten en cliënten in zo'n geval gemiddeld meer dan twaalf uur op een hulpmiddel moeten wachten.

Wat zijn medische hulpmiddelen?

Medische hulpmiddelen zijn producten die gebruikt worden bij het voorkomen, de diagnose, de behandeling en de ondersteuning van een ziekte of beperking/handicap. Het gaat hierbij om alle hulpmiddelen die vallen onder de Regeling zorgverzekering. (Bron: RIVM)

Wat kun jij doen?

1. Functioneringsgericht voorschrijven

Bij functioneringsgericht voorschrijven wordt er gekeken naar een hulpmiddel dat het beste past bij de persoonlijke situatie van de cliënt of patiënt (zie ook pagina 8 van het GKH). V&VN moedigt leden die functioneringsgericht voorschrijven (dit zijn gespecialiseerd verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten) aan om hun kennis bij te houden en regelmatig scholingen te volgen.

Schrijf je als zorgprofessional geen hulpmiddelen voor, maar kom je wel in aanmerking met hulpmiddelenzorg bij een cliënt of patiënt? Betrek dan de voorschrijver (indien er eerder al een hulpmiddel is besteld) of de gespecialiseerde verpleegkundige en gebruik elkaars expertise.

2. Spoedkatheters in de wijk

Werk je als verpleegkundige of verzorgende IG in de wijkverpleging? Dan kun je bij de huisarts terecht voor een blaaskatheter als het gaat om spoed. De afspraak dat huisartsen een voorraad blaaskatheters hebben voor spoedgevallen, is niet bij alle zorgprofessionals bekend. In deze brief van de KH&Z (2024) aan het ministerie van VWS lees je er meer over.

3. Problemen blijven melden

De KH&Z praat over het inrichten van een algemeen, landelijk meldpunt voor problemen rondom hulpmiddelen. Tot dat meldpunt er is, adviseert V&VN om problemen te melden bij minimaal één van de volgende organisaties:

• Bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ)
• Bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)
• Bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS)
• Bij Praktijkteam palliatieve zorg
• Bij Meldpunt geneesmiddelentekorten en -defecten
• Bij Meldpunt tekorten medische hulpmiddelen
• Bij Meldpunt Stomazorg

Wat doet V&VN?

V&VN is al jaren betrokken bij overleggen met andere zorgpartijen over hulpmiddelen. In 2017 stelden de partijen het Generiek Kwaliteitskader Hulpmiddelenzorg (GKH) vast. Hierin wordt beschreven waaraan hulpmiddelen moeten voldoen. Ook bevalt het document afspraken over hulpmiddelenzorg. Op dit moment wordt er gewerkt aan een herziening van het GKH, ook hier werkt V&VN aan mee.

De verschillende zorgpartijen - waaronder V&VN - hebben zich onder de naam Bestuurlijk Overleg Hulpmiddelen (BOH) in drie werkgroepen bezig gehouden met de kwaliteitsverbetering van diabetes-, continentie- en stomahulpmiddelen.

In 2023 is het BOH uitgebreid en overgegaan in de Kwaliteitsraad Hulpmiddelen en Zorg (KH&Z). Het doel? Een betere kwaliteit van leven voor iedereen die een hulpmiddel nodig heeft. De KH&Z streeft naar het verbeteren van kwaliteit, toegankelijkheid, betaalbaarheid en duurzaamheid van de hulpmiddelenzorg.

Begin 2024 heeft V&VN, na signalen van leden, een grote ledenpeiling gehouden. Aan de hand van deze uitkomsten, zijn gesprekken met meerdere (zorg)partijen gevoerd over de problemen en maatregelen rondom hulpmiddelen. Ook in de Tweede Kamer is erover gedebatteerd.

In een vervolgpeiling (zomer 2024) kregen leden aanvullende vragen over onder andere mogelijk oplossingen. De drie belangrijkste maatregelen - volgens de respondenten - zijn: eenvoudigere aanvraag- en leveringsprocedures, meer duidelijkheid over spoedprocedures en inleverpunten om verspilling tegen te gaan.