Samen voor duurzame zorg
De klimaatcrisis is een bedreiging voor onze volksgezondheid. De Nederlandse zorgsector draagt bij aan deze crisis met 7% van de nationale CO2-uitstoot en 4% van al het afval – vergelijkbaar met de uitstoot van 19 miljoen huishoudens. De zorg verduurzamen is dus van groot maatschappelijk belang.
Wat kun jij als verpleegkundige, verzorgende IG of verpleegkundig specialist doen? Op deze pagina vind je praktische tips en inspiratie om zelf bij te dragen aan verduurzaming in de zorg in je eigen omgeving, team of afdeling. Deze pagina wordt regelmatig geüpdatet.
Aan de slag: wat kun jij zelf doen?
Tips en hulpmiddelen voor de duurzame zorgpraktijk
Hoe draag je bij aan een duurzamere zorg? Wat is jouw rol daarin – en waar begin je? Het goede nieuws: je hoeft niet groot te denken om verschil te maken. Met kleine, behapbare stappen kun je al impact maken. We zetten een aantal laagdrempelige tips en hulpmiddelen voor je op een rij die je meteen kunt inzetten.
Groene tips van V&VN:
Tips & hulpmiddelen
Ga eens na bij jezelf: hoe bewust ben jij als zorgprofessional al bezig met duurzaamheid? En hoe zit dat met je collega's? Je kunt klein beginnen:
- Mail minder (een mail sturen kost CO2)
- Gebruik een herbruikbare waterfles
- Zet lampen uit als niemand meer in de ruimte is
- Vervang wegwerpbekers door mokken van aardewerk
- Ga als het kan met de fiets naar je werk
- Eet vaker veganistisch of vegetarisch
- Checklist: Duurzame werkwijze succesvol invoeren in de zorg.
Werk jij aan de invoering van een nieuwe duurzame werkwijze in de zorg? Met deze praktische checklist zie je precies waar je staat in het proces en krijg je concrete tips om jouw aanpak nóg effectiever en toekomstbestendig te maken.
Download hier de checklist. - De Groene Checklist: verduurzaam jouw werkplek.
Print de checklist uit en hang hem op een zichtbare plek op je afdeling. Download de checklist hier. - Stappenplan: het implementeren van een (duurzaam) initiatief.
Wil je graag iets duurzaam verbeteren in je organisatie? Bijvoorbeeld minder afval, energie besparen of groener werken? Dan is dit stappenplan een handig hulpmiddel. Het helpt je niet alleen om een verandering op te zetten, maar ook om ervoor te zorgen dat die verandering blijft. - Routekaart: start een Green Team binnen jouw organisatie.
Wil jij een verschil maken op het gebied van duurzaamheid op je werk? Begin dan een Green Team met je collega’s! Een Green Team is een groep collega’s die samen werkt aan duurzaamheid. Jullie zien elke dag waar dingen beter kunnen en doen daar ook echt iets aan. Wil je weten hoe je een Green Team begint? De Groene Zorg Alliantie heeft een handige routekaart die je stap voor stap helpt. - Beter Laten-lijst: deze handelingen kun je beter niet meer doen.
Verpleegkundigen en verzorgenden verrichten dagelijks veel handelingen waarvan het nut niet is aangetoond. Elke onnodige handeling kost tijd, materiaal én energie. Door bewust te kiezen wat je wél doet, werk je meteen aan duurzame zorg. Op deze pagina lees je alles over welke handelingen je beter kunt doen of juist laten.
“We hebben snel veel bereikt”, vertelt gespecialiseerd verpleegkundige Catharien Schreuder (52). “Misschien was de tijd wel rijp.” Catharien werkt op de dialyse-afdeling van ziekenhuis Rijnstate. Ze is medeoprichter van het Green Team van de afdeling.
“Endoscopie-afdelingen en de operatiekamers behoren tot de vervuilendste afdelingen van het ziekenhuis. We zagen snel mogelijkheden tot verbetering,” vertelt Daniëlle Catsburg (33). “We hebben in het eerste jaar al veel bereikt.”
De zorg is er om mensen beter te maken. Maar de zorg is zelf helemaal niet zo gezond. De sector produceert elk jaar ruim 300 miljoen kilo afval en bijna net zoveel broeikasgassen als de luchtvaart. Dat moet én kan anders, vindt Annemarie Bergsma.
Meer voorbeelden
- Podcast: Kan de zorg milieuvriendelijker? In deze aflevering van de podcast Oplossing Gezocht wordt onderzocht of de zorg milieuvriendelijker kan. Bekijk hier de video.
- Boekentip: Groene planeet, groene zorg. Verslag over de laatste stand van zaken om de CO2-voetafdruk van de zorg te verkleinen. Bekijk het boek op BSL.
Een webinar van Vilans met mooie duurzame praktijkvoorbeelden uit de langdurige zorg van o.a. Zorggroep Zaanstreek en Cicero. Bekijk de video op YouTube.
- Samen de zorg vergroenen: een initiatief om de milieu-impact van de zorg te verlagen door bewezen duurzaamheidsinitiatieven op verpleegafdelingen te implementeren en door niet-passend geneesmiddelgebruik in het ziekenhuis te verminderen.
- Green Deal: alle informatie over de Green Deal Duurzame zorg.
- De duurzame verpleegkundige: een netwerk van verpleegkundigen werkzaam in de zorg, het onderwijs en de wetenschap.
- De Groene Zorg Alliantie ondersteunt de zorgsector in de transitie naar duurzaamheid. Ze doet dit door ongeveer 40.000 groene zorgprofessionals samen te brengen en ze te verbinden aan ondersteunende organisaties. Ook jagen ze systeemverandering aan via (politieke) lobby.
- De Groene SEH creëert bewustwording van duurzaamheid, en vergroot kennis hierover, in de (spoedeisende) zorg.
- Het Harderwijk Ziekenhuis St Jansdal geeft een inkijkje in hoe zij omgaan met duurzaamheid. Je krijgt een virtuele tour door het ziekenhuis.
- CareCycle: een stichting die de verspilling van geneesmiddelen en medische hulpmiddelen in Nederland in kaart brengt. Daarnaast ontwikkelt ze initiatieven om deze verspilling terug te dringen.
Onze koers: dit doet V&VN voor duurzame zorg
Visie en inzet van V&VN voor een groenere zorgsector
V&VN is medeondertekenaar van de Green Deal Duurzame Zorg. Daarmee laten we zien dat we verduurzaming in de zorg belangrijk vinden. Daarnaast staat in de beroepscode van verpleegkundigen dat zorgprofessionals horen bij te dragen aan een gezonde wereld om in te leven.
Wat doet V&VN?
Duurzame zorg staat hoog op de Kennisagenda V&VN. Dat betekent onder andere dat V&VN een bijdrage levert aan de vermindering van CO₂-uitstoot en afval in de zorg, en die inzet ook overdraagt aan de beroepsgroep. V&VN ondersteunt verpleegkundigen, verzorgenden IG en verpleegkundig specialisten om duurzaam te kunnen werken. We delen kennis, ondersteunen leiderschap en bieden inspiratie. Zo dragen we gezamenlijk bij aan een duurzamere zorgpraktijk.
Wat kun je verwachten?
- Op 6 november 2025 organiseren we een gratis congres over duurzame zorg. Hier kun je leren, ervaringen delen en elkaar inspireren.
- We ontwikkelen een V&VN Green Team, ter ondersteuning van collega’s in verschillende zorgsectoren.
- We verzamelen goede voorbeelden, mooie inspiratie en belangrijk nieuws voor onze beroepsgroepen uit de praktijk en delen dit op deze pagina.
- We werken aan een groep op het Verenigingsplatform van V&VN voor kennis, tips en het delen van duurzame initiatieven.
- We onderzoeken wat jij nodig hebt om duurzamer te werken. Met die informatie maken we handige kennisproducten.
Samen zorgen we voor een duurzame toekomst in de zorg. Houd deze pagina in de gaten voor nieuwe activiteiten en tips!
Samen maken we de zorg beter. Word lid!
Wij zijn de verpleegkundigen, verzorgenden IG en verpleegkundig specialisten van Nederland. Verenigd in V&VN zetten we ons in voor (kennis)ontwikkeling en het versterken en positioneren van onze beroepen. Wil jij zeggenschap over jouw vak? Sluit je dan bij V&VN aan! Met ruim 100.000 leden vormen we één krachtige stem. Van de werkvloer tot in politiek Den Haag.
