‘Ik wil mijn patiënt helpen, maar niet met bloed aan mijn handen’

Op de High & Intensive Care help ik dagelijks mensen bij hun psychiatrische ontregeling. Psychoses, depressies, angst. Medicatie is vaak ons belangrijkste wapen. Steeds vaker besef ik dat de medicatie die ik verstrek niet alleen ons belangrijkste wapen is, maar ook dat van Netanyahu.

Veel van onze medicatie komt van een groot farmaceutisch bedrijf dat in Israël is gevestigd en wereldwijd een van de grootste producenten van generieke geneesmiddelen is. Het bedrijf betaalt jaarlijks honderden miljoenen aan belastingen aan de Israëlische staat. Diezelfde staat die – met dat geld – in Gaza ziekenhuizen bombardeert, kinderen uithongert en genocide pleegt.

Door het verstrekken van medicatie probeer ik lijden te verlichten. En het werkt, ik zie patiënten letterlijk opknappen. Maar ik zie ook de schaduwzijde: hoe ik met het verstrekken van deze medicatie bijdraag aan veel meer lijden. Het is een wrang gevoel: mijn zorg voor mensen is onderdeel van een systeem dat elders vernietigt.

Een collega vroeg of we de Israëlische medicatie konden weigeren en alternatieven konden gebruiken. De apotheek moest die wens afwijzen. Niet uit onwil – zo luidde hun antwoord – maar door omstandigheden: landelijke inkoopafspraken worden op medicijnniveau gemaakt, niet op fabrikantniveau. Bovendien kampen we met enorme tekorten aan geneesmiddelen. Apothekers zijn “al blij als ze überhaupt het gevraagde medicijn kunnen leveren.” En de macht ligt bij zorgverzekeraars, die bepalen wat vergoed wordt.

Dit is de bittere paradox: in een tijd waarin we zorgvuldig letten op ethiek en duurzaamheid – bij onze voeding, kleding, zelfs koffiekeuzes – negeren we volledig waar onze medicijnen vandaan komen. Het antwoord van de apotheek bevredigt me niet. Het kwam te snel, het voelde als afschuiven zonder echte betrokkenheid.

Iedereen ziet de beelden van verhongerde kinderen. Rijen mensen met lege pannen achter hekken – wachtend op voedsel. Hoe kunnen wij dan rustig doorgaan met het uitdelen van deze pillen zonder het gesprek aan te gaan? 

Ik wil mijn patiënten helpen, hun psychose bestrijden. Maar ik wil dat niet doen met bloed aan mijn handen. Schaarste en bureaucratie mogen nooit het excuus zijn om onze morele verantwoordelijkheid te ontlopen.

Zorg is geen vacuüm. Het is verweven met de wereld waarin we leven, met haar pijn en onrecht. De pillen die we geven, zijn geen neutrale objecten – ze zijn een keuze, een moreel statement. Het begint bij ons, op de werkvloer, in de spreekkamer, op de apotheek. 

Ga in gesprek en vraag om duidelijkheid over de herkomst van medicatie. Artsen, verpleegkundigen, managers en bestuurders durf je uit te spreken en druk aan op ethische keuzes in het zorgproces. Apothekers, wees transparant en zoek alternatieven waar mogelijk. En zorgverzekeraars, neem je verantwoordelijkheid en stel ethische criteria vast in inkoopbeleid. Ik roep al mijn collega’s in de zorg op: laat je stem horen. Wij kunnen het verschil maken!

Deze versie is een licht bewerkte vorm van de versie die Jorn eerder op LinkedIn heeft geplaatst.