Spil in de samenwerking - Harm Rutten, verzorgende IG

Even sparren met de huisarts. De ergotherapeut informeren. En: hoe gaat het nou écht met de echtgenoot? Het zijn vaak verpleegkundigen, verzorgenden IG en verpleegkundig specialisten die alle zorgverleners met elkaar verbinden. Drie zorgprofessionals vertellen over hun spilfunctie in een casus waarin multidisciplinaire samenwerking vooropstaat.

In deel 1 verzorgende IG Harm Rutten. “Ik voer niet alleen uit, ik denk echt mee: wat is goed voor mevrouw? Hoe kunnen we haar op een verantwoorde manier zo lang mogelijk thuis laten wonen?"

Een vrolijk, joviaal en hartelijk type. Zo omschrijft verzorgende IG Harm Rutten (63) zijn cliënt mevrouw Van Gils-Berkhof (62). Ze kwam in oktober 2024 in de zorg bij Mijzo, de organisatie voor thuiszorg en wijkverpleging in Noord-Brabant waar Harm werkt. De COPD-klachten van mevrouw waren toen nog matig: stadium Gold 2. Maar na een ziekenhuisopname afgelopen mei zijn haar klachten een stuk erger geworden. “Haar COPD is nu in het stadium Gold 3”, vertelt Harm. “Ze hoeft nog niet aan het zuurstof, maar is wel vaker benauwd en kortademig.”

Bij deze nieuwe situatie zijn een hoop mensen betrokken. “De ergotherapeut, de fysiotherapeut en natuurlijk haar huisarts. Dan hebben we nog de ‘virtuele wijkverpleging’. Bij mevrouw Van Gils-Berkhof hebben we gekozen voor een Medido. Dat is een slim medicijnkastje dat automatisch haar medicijnen geeft op het juiste moment. Haar man is ook haar mantelzorger. En een nicht is intensief bij de zorg betrokken.”

De regie over de situatie

Harm is als verzorgende IG de spin in het web. Als voorbeeld noemt hij de scootmobiel die er moest komen. “De ergotherapeut heeft de scootmobiel aangevraagd. Maar uiteindelijk bleken er wat problemen mee te zijn. De nicht van mevrouw wilde wel helpen om een nieuwe scootmobiel te regelen. Dan koppel ik haar aan de ergotherapeut en samen leiden ze het nu in goede banen.”

Ook op zorgvlak werkt Harm veel samen. Mevrouw krijgt last van huiduitslag en de huisarts schrijft haar een zalfje voor. “Maar als ik haar kom verzorgen, zie ik onvoldoende effect. Zelfs niet na een aantal weken. Dus maak ik nog eens een foto van de huiduitslag en stuur die naar de huisarts. Zo komt er uiteindelijk een andere zalf.”

Harm vindt het fijn dat hij op deze manier de regie heeft over de situatie. “Ik voer niet alleen uit, ik denk echt mee: wat is goed voor mevrouw? Hoe kunnen we haar op een verantwoorde manier zo lang mogelijk thuis laten wonen? En daar dan actie op ondernemen. Die rol is me op het lijf geschreven.”

Hij weet dat het zijn valkuil is om soms té veel uit handen te nemen. “Daarom probeer ik kritisch te kijken: wie heb ik voor me? Kan deze cliënt goed verslag doen van een bezoek aan de huisarts, of gaat het sneller als ik zelf even bel? Als het kan, laat ik het de cliënt zelf doen.”

‘Wondverzorging doe ik zelf’

De rol van spil in de samenwerking past volgens Harm goed bij het beroep van verzorgende IG. “Als verzorgende kom je veel bij mensen over de vloer. Je ziet dagelijks hoe het gaat en wat iemand nodig heeft. Ik heb niet alle kennis in huis om het op te lossen. Maar ik kan wel de juiste vraag bij de juiste persoon neerleggen.”

Steeds vaker zal dat iemand uit de persoonlijke zorgkring zijn. Een buurvrouw, vriend of familielid. Harm: “Wij hebben handen tekort in de wijkzorg en dat wordt alleen maar erger. Mensen uit de omgeving van de cliënt zullen dus steeds vaker taken van ons moeten overnemen.”

Maar hoe ver gaat die samenwerking? Wanneer kun je iets uit handen geven en wanneer is de kennis en kunde van een professional nodig? Harm: “Bij sommige dingen zeg ik: dat hoort bij ons vak als verzorgende. Dat gaat dan vooral om medisch technische handelingen. Insuline spuiten of wondverzorging.”

De buren trekken de steunkousen uit

Harm ziet meer kansen voor het delen van sociale taken. Een keer een praatje of een ommetje maken. Maar wat te doen met de taken die daar net tussenin zitten? Zoals een steunkous aantrekken of een oog druppelen? “Bij een vrouw die wij in de zorg hebben, komen wij ’s ochtends haar steunkousen aandoen. De buren of de kinderen doen ze ’s avonds uit. Zo kunnen wij toch dagelijks even zien hoe de benen eruitzien, of het vocht toeneemt. Maar wij zijn wel geholpen omdat we de helft minder hoeven te komen.”

Daar zit volgens Harm dan ook de kracht van multidisciplinaire samenwerking. Als iedereen inzet toont, wordt het voor iedereen wat minder belastend. “Dat is winst voor ons als verzorgenden. Maar ook voor de cliënt, zoals mevrouw Van Gils-Berkhout. Zij kan door de samenwerkende hulp om haar heen toch een zo fijn mogelijk leven leiden. Daar gaat het uiteindelijk om.”

Bron artikel: V&VN Magazine 3-2025 Tekst: Jette Pellemans | Beeld: Roos Koole