Zorg is nooit af en dus blijft dat schuldgevoel knagen

Tijdens een reeks van drie nachtdiensten zorg ik samen met mijn collega voor 18 patiënten. Normaal kunnen we met z’n tweeën tot 24 bedden draaien, maar vanwege beperkte bezetting is de afdeling voor deze nachten afgeschaald. Minder patiënten betekent echter niet per se minder werk.

Op onze afdeling Interne Geneeskunde liggen geregeld mensen in isolatie, waardoor bedden worden gesloten. En bij hoge zorgzwaarte sluiten we soms ook bedden preventief. Want hoe graag we ons ook in zes zouden willen splitsen – dat lukt niet. En toch loop ik alsnog de benen onder mijn lijf vandaan.

Ik probeer alles af te krijgen binnen acht uur, ook al weet ik dat een ziekenhuis een 24/7-bedrijf is. Taken die alles bij elkaar eigenlijk tien of twaalf uur in beslag nemen, zoals medicatie toedienen, bloedsuikers prikken, ondersteunen bij de toiletgang, controles doen, maar ook afvalzakken legen en dossiers op orde maken, wil ik gedaan hebben binnen mijn dienst. Want ik wil niet te veel overlaten aan de volgende ploeg.

Ik zie iets wat me direct alarmeert

De eerste twee nachten verlopen rustig. Natuurlijk zijn er belletjes en klinken er sensoren, maar anders dan ik gewend ben tijdens mijn diensten is het kalm. Nacht drie begint net zo. De avonddienst heeft de afdeling netjes achtergelaten en de medicatie al klaargezet. Dat scheelt enorm bij het opstarten.

De ochtendronde lijkt overzichtelijk: medicatie geven, medicatie via het infuus toedienen, katheterzakken legen, postoelen opruimen, bloedsuikers prikken en natuurlijk rapporteren. Ik begin op tijd en werkt stilletjes door.

Bij één patiënt met koorts zie ik iets wat me direct alarmeert: ze ligt rillend onder een deken en geeft aan niet te kunnen stoppen met rillen. Ik haal de controlepaal. Haar pols is 141, temperatuur 39,8, saturatie 90%, ademhaling 34 en hoorbaar piepend. Een MEWS-score van 10. Normaal bel ik hier geen arts voor, want koude rillingen kunnen voorkomen bij koorts, maar in combinatie met de lage saturatie en ademhaling besluit ik toch te bellen. Terwijl ik bel, geef ik mevrouw 1 liter zuurstof. De arts vraagt of hij direct moet komen. Ik vind dat niet nodig, maar vraag wel of hij haar vóór de dagdienst kan beoordelen.

Vanwege de hoge pols wil de arts graag een ECG en bloedkweken. Het prikken lukt niet in haar rechterarm en in haar linkerarm zit een lopend infuus. Dus moet ik wachten. Ik  zeg tegen haar dat ik intussen andere patiënten ga helpen. Ze vindt dat prima.

Wanneer ik terugkom, rilt ze niet meer en geeft ze aan dat het iets beter gaat. Ik neem het bloed af en zet het infuus weer aan. Even later komt de arts langs. Hij hoort beiderzijds crepitaties – abnormale ademhalingsgeluiden – maar voor nu is het goed.

Takenlijstje

Ik vervolg mijn ronde. Nog een paar taken op mijn lijstje. Als alles zo blijft verlopen, ben ik op tijd klaar voor de overdracht. Dan belt een patiënt: hij moet naar de wc. Een ongelukje. Waterdunne diarree. Feceskweek, isolatie, verhuizen naar een eenpersoonskamer, toilet reinigen volgens protocol. Mijn collega biedt haar hulp aan. “Je hoeft echt niet alles alleen te doen”, zegt ze.

Ik loop voor de overdracht mijn to do-briefje voor de afgelopen nachtdienst en mijn notities na: één patiënt niet kunnen verschonen, één bloedsuiker moet nog worden gemeten en bloedkweken en feceskweek moesten nog naar de koelkast. Liefst had ik alles afgemaakt, maar ik weet ook: de dagdienst is er en ze zijn ruim in bezetting. Zij kunnen deze paar kleine dingen oppakken. 

Wat ik lastig blijf vinden, is om tegen mijn collega’s te zeggen: “Dit is niet gelukt.” Ik ben bang dat ze dan denken: “Ze heeft haar werk weer niet af,” of “Ze wilde zeker op tijd naar huis.” Maar soms kies ik er bewust voor om op tijd te gaan. Want het komt vaak genoeg voor dat ik langer blijf om alles af te maken.

En ja, dan volgt  het standaardantwoord: “We zijn een 24/7-bedrijf, komt wel goed.” Zelf zeg ik dat ook vaak. Maar toch blijft dat schuldgevoel knagen. Want zorg is nooit af – en soms voelt het alsof ik dat ook niet ben.