Verpleegkundige William Koevoets: 'Als ik er geen gevoel meer bij heb, ga ik Hema-worsten verkopen'

Vanaf dinsdag 16 september is op RTL 4 het nieuwe programma Antoni van Leeuwenhoek – Over Leven met Kanker te zien. De tv-serie laat zien hoe ingrijpend kanker is voor patiënten en hun naasten, maar ook welke rol artsen en verpleegkundigen in het ziekteproces spelen. In de tweede aflevering staat verpleegkundige William Koevoets centraal. Hij staat dagelijks patiënten en hun families bij in moeilijke momenten.

Hoe ben je in het Antoni van Leeuwenhoek terechtgekomen?

“In 1989 begon ik aan de inservice-opleiding tot verpleegkundige. Na mijn diplomering werd ik meteen ontslagen omdat er destijds een overschot aan verpleegkundigen was. Toch wist ik toen al dat ik de kant van oncologie of hiv-zorg op wilde. Zeker in die tijd kon je het juist daar hebben over leven en dood, en er zijn voor een patiënt in de laatste levensfase.

"Voordat ik in het Antoni van Leeuwenhoek kwam te werken, heb ik eerst in andere ziekenhuizen gewerkt en zelfs in de gevangenis gezeten - aan de goede kant van de deur gelukkig. Ik heb er veel ervaring opgedaan en ook als manager gewerkt. Maar ik ontdekte dat mijn hart niet bij roosters en ziekteverzuim ligt, wel bij het directe contact met patiënten. Dáár kan ik echt verschil maken."

Waarom wilde je meewerken aan het tv-programma 'Over Leven Met Kanker' en hoe heb je dat ervaren?

“Eigenlijk begon het toevallig: ik werd tijdens de opnames gevraagd iets toe te lichten over immunotherapie. Zo ben ik er langzaam ingerold. Natuurlijk is het werken met een cameraploeg erbij anders: er staan ineens meer mensen in de kamer, de sfeer verandert en je bent je bewuster van hoe je dingen zegt.

"Tegelijkertijd wilde ik graag meedoen omdat ik het belangrijk vind dat verpleegkundigen zichtbaar zijn. Ons vak gaat veel verder dan alleen de verzorgende kant, zonder verpleegkundigen kan geen enkele behandeling worden uitgevoerd. Daarom ben ik ook lid van V&VN: om ervoor te zorgen dat de stem van verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten wordt gehoord. In het verleden werd te vaak óver ons besloten zónder ons. Dit programma laat zien wat ons werk écht inhoudt en hoe belangrijk samenwerking in de zorg is.”

Hoe belangrijk is het om met patiënten te praten over de laatste levensfase?

“Dat gesprek voer je vaak tussen de bedrijven door. Tijdens een chemokuur gebruik ik deze tijd bijvoorbeeld om erover te praten, zeker als iemand net een slechtnieuwsgesprek heeft gehad. Soms laat ik een andere patiënt dan even langer wachten, omdat dat moment nú aandacht vraagt. 

"Ik zeg altijd tegen patiënten: wat je vandaag beslist, mag morgen weer anders zijn. Niets staat in beton gegoten. Als je nu denkt een nieuwe behandeling te willen, kun je daar morgen weer anders over denken. Daarom is het belangrijk het gesprek te blijven voeren. Wat voor de één goed voelt, kan voor de ander verschrikkelijk zijn.

"Ik probeer zaadjes te planten, zodat daar later een mooi plan, idee of gedachte uit kan groeien. Daar ligt een mooie rol voor verpleegkundigen.”

Je ziet mensen vaak op een van de moeilijkste momenten in hun leven. Hoe houd jij jezelf staande?

“Op de dagbehandeling heb ik vaak net wat meer tijd voor mijn patiënten. Daardoor kan ik niet alleen over behandelingen praten, maar ook gewoon luisteren. Even de tijd nemen kan al verschil maken. Je lost de ziekte of de prognose niet op, maar doordat patiënten zich gehoord voelen gaan ze vaak toch iets lichter naar huis.

"Humor helpt ook, want er wordt veel gelachen. Natuurlijk raakt het ziekteproces me soms diep, vooral bij jonge mensen. Laatst zag ik bijvoorbeeld een vrouw die na meerdere behandelingen opnieuw terugkwam, met een kind van vijf jaar. Ik huil niet mee, maar laat wel zien dat het me raakt. Patiënten mogen best weten dat ik het moeilijk voor hen vind. Ik heb voor mezelf een grens gesteld: als ik niets meer voel, ga ik worsten verkopen bij de Hema.”

Wanneer heb je het gevoel dat je als verpleegkundige écht verschil maakt voor een patiënt of diens familie?

“Vaak als familie erbij is. Ik vraag altijd hoe het met hen gaat, want kanker draag je samen, zeker binnen een gezin. In onze maatschappij moet er zoveel: werken, het huishouden, zorgen voor de kinderen én voor de partner. Dat kan al snel te veel worden. Dan kijk ik of we iets kunnen bedenken om ook thuis hulp in te kunnen schakelen, zodat het voor iedereen iets draaglijker wordt. Soms is het al helpend als de partner in gesprek gaat met diens leidinggevende, zodat ze ook op het werk kunnen meedenken.”

Wat leren patiënten jou over het leven en de ziekte?

“Dat je moet genieten van elke dag en blij mag zijn dat je 's ochtends weer wakker wordt. Patiënten laten me zien dat je niet moet wachten met wat je eigenlijk nú wil doen. Ze laten ook zien hoe ongelooflijk krachtig mensen kunnen zijn, zelfs midden in een ziekteproces.

"Wat ik vaak merk, is dat de keuze voor een extra behandeling veel makkelijker is dan de keuze om te stoppen. Juist in die moeilijke gesprekken leer ik hoe waardevol het is om eerlijk te zijn, stil te staan bij kwaliteit van leven en samen te zoeken naar wat voor iemand echt belangrijk is.”

Wat wil je dat mensen vooral onthouden over jouw werk als verpleegkundige?

“Ziekte is een onderdeel van je leven, maar je leven is niet onderdeel van je ziekte. Je mag ook gewoon leuke dingen doen, zonder je daar schuldig over te voelen. Het gewone leven gaat immers ook gewoon door. En juist dat gewone leven zie je ook terug bij ons op de afdeling. Natuurlijk gaat het vaak over de dood, maar er wordt ook veel gelachen. Humor en luchtigheid maken het lichter, voor patiënten én voor onszelf.”