Tips voor raden van toezicht: zo bereiken we meer zeggenschap in de zorg
- 20 juni 2025
- Nieuwsbericht
- Zeggenschap
- V&VN Algemeen
Het versterken van zeggenschap van professionals in zorgorganisaties en het sociaal domein is goed voor behoud van deze professionals, voor een betere kwaliteit van zorg en ondersteuning én voor het verminderen van ziekteverzuim, zo blijkt uit onderzoek. De raad van toezicht kan een grote rol spelen in het structureel versterken van zeggenschap. Om duidelijk te maken hoe die rol eruit kan zien, is een whitepaper opgesteld.
De whitepaper Toezien op zeggenschap. De eigen regie en autonomie van professionals in zorg is samengesteld door de commissie Toezicht en zeggenschap, een samenwerking tussen het Landelijk Actieplan Zeggenschap (LAZ) en de Nederlandse Vereniging voor Toezichthouders in Zorg (NVTZ). In deze commissie zit ook V&VN-voorzitter Bianca Buurman, tevens toezichthouder bij Zuyderland Medisch Centrum. “Verankering van zeggenschap is geen bijzaak, maar hoofdzaak”, zegt ze hierover in een (premium)interview met Zorgvisie. Maandag 23 juni wordt de whitepaper toegelicht op het congres 'Zeggenschap in zorg en sociaal domein'.
In de whitepaper staan concrete aanbevelingen waarmee interne toezichthouders werknemers en organisaties kunnen helpen om zeggenschap een stap verder te brengen. Zoals: ‘Het betrekken van professionals bij de sollicitatieprocedure voor de raad van toezicht (RvT)’ en ‘Zorg ervoor dat het onderwerp zeggenschap een vastgesteld onderdeel is van het werk van een van de toezichthouders.’
Andere tips zijn: ‘Leg zeggenschap vast als onderdeel van de visie die de RvT nastreeft’, ‘Maak zeggenschap onderdeel van het jaargesprek met een bestuurder’ en ‘Bezoek professionals op de werkvloer, nodig ze uit voor gesprekken en commissies.’
Wettelijk vastgelegd
Zeggenschap gaat verder dan medezeggenschap en betreft de zorginhoudelijke invloed van professionals en gedeelde besluitvorming. In 2022 is het Landelijk Actieplan Zeggenschap (LAZ) ingesteld om zeggenschap van professionals in organisaties in de zorg en het sociaal domein structureel te versterken.
Het LAZ is een samenwerking tussen de beroepsverenigingen V&VN en BPSW en brancheorganisaties NVZ, NFU, de Nederlandse ggz, ActiZ, VGN, Jeugdzorg Nederland en Sociaal Werk Nederland. Meer dan 330 organisaties voeren inmiddels actieplannen uit om intern zeggenschap te versterken.
Sinds 2023 is zeggenschap wettelijk verplicht: organisaties en zeggenschapsorganen moeten samen vastleggen hoe ze zeggenschap in de organisatie vormgeven.
Een van de ambities van beroepsverenigingen, brancheorganisaties en het ministerie van VWS is om zeggenschap van professionals structureel in organisaties te verankeren, zodat het LAZ zichzelf overbodig maakt. Interne toezichthouders kunnen - zo staat in de whitepaper - hierin een belangrijke sleutelrol vervullen.
Op alle niveaus
Om zeggenschap te versterken zijn acties nodig op alle niveaus: op individueel, team-, organisatie-, regionaal en landelijk niveau. In de whitepaper gaat het over zeggenschap in organisaties, zoals deelname van professionals aan kennisnetwerken en zeggenschapsstructuren, professionals die leiderschap kunnen tonen in organisatievraagstukken (o.a. over de veranderende zorgvraag en context) en visie en strategie (op de positionering) van het beroep.
Maar het gaat ook over een organisatiecultuur die professionals actief uitnodigt om beleid te maken en/of te beïnvloeden en het inrichten van een professionele werkomgeving waar structuren voor zeggenschap en netwerkvormen ervoor zorgen dat professionals kunnen meebesturen.
Samen maken we de zorg beter. Word lid!
Wij zijn de verpleegkundigen, verzorgenden IG en verpleegkundig specialisten van Nederland. Verenigd in V&VN zetten we ons in voor (kennis)ontwikkeling en het versterken en positioneren van onze beroepen. Wil jij zeggenschap over jouw vak? Sluit je dan bij V&VN aan! Met ruim 100.000 leden vormen we één krachtige stem. Van de werkvloer tot in politiek Den Haag.
