'Samen proberen we één stem te vormen’
- 13 mei 2025
Het is een klus die CNIO Wikje Muller-Draaistra op het lijf geschreven is: meedenken over Eenheid van Taal in de zorg. De voormalige wijkverpleegkundige blikt in V&VN Magazine terug op een succesvol lobbyproject. “Als iedereen andere woorden voor hetzelfde gebruikt, schiet het natuurlijk niet op.”
7 mei 2024
Ontzettend leuk: branchevereniging voor de ouderenzorg ActiZ heeft mij gevraagd mee te denken over Eenheid van Taal in de zorg. Dat is helemaal iets voor mij. Zorginstellingen delen de gegevens over de gezondheid van patiënten en cliënten met elkaar. Maar dat gaat niet altijd goed. Dit kan leiden tot misverstanden, dubbele registraties en fouten in de zorg.
Dat vond ik al frustrerend toen ik als wijkverpleegkundige werkte. Raar eigenlijk dat dit in 2024 nog steeds niet goed is geregeld. De oorzaak daarvan is trouwens niet alleen dat zorgorganisaties verschillende computersystemen hebben. Het komt doordat we de informatie op verschillende manieren vastleggen. Zo kan het zelfs binnen hetzelfde systeem fout gaan.
Ik vind het heel belangrijk dat verpleegkundigen hierover meedenken. Als CNIO kan ik een link leggen tussen het werk van een verpleegkundige en de IT. Daardoor help ik mee om ons vak klaar te maken voor de toekomst.
27 augustus 2024
Vandaag verdiep ik me uitgebreid in de klus. VWS-minister Fleur Agema heeft de opdracht gegeven om per zorgsector een plan te schrijven voor Eenheid van Taal. Door die plannen met elkaar te verbinden, moet er een gezamenlijke ‘zorgtaal’ komen. Zo kunnen alle systemen in de zorg met elkaar ‘praten’ zonder dat ze allemaal moeten worden vervangen.
Dat betekent dat we duidelijke afspraken moeten maken over welke woorden we gebruiken, wanneer en hoe. Zo blijven gegevens compleet en begrijpelijk, zowel voor zorgverleners als voor cliënten en patiënten. Verder hoeven die laatsten minder vaak dezelfde vragen te beantwoorden. En het voorkomt fouten. Dit maakt het makkelijker om onderzoek te doen en de kwaliteit van zorg te verbeteren.
Een voorbeeld: ‘decubitus’ wordt soms ook ‘doorligplek’ of ‘doorligwond’ genoemd. Als iedereen andere woorden voor hetzelfde gebruikt, schiet dat natuurlijk niet op.
3 september 2024
Wat ben ik blij met mijn maatjes om mee te sparren bij dit project. Dat zijn de andere CNIO’s voor de sector Verpleeg-, Verzorgingshuizen en Thuiszorg (VVT): Arenda Jansen en Evelien Vaags. We spreken elkaar vooral via het scherm, omdat ik in Noord-Friesland woon en zij in de regio Zwolle en in de Achterhoek.
Ons contact is er niet meer minder gezellig om. We appen veel en zitten meestal op één lijn. We zijn supertrots dat we als verpleegkundigen mogen meedenken. Dat is echt belangrijk: als alleen de IT-mensen de oplossingen ontwikkelen, sluiten die minder goed aan bij hoe wij als verpleegkundigen werken.
19 september 2024
Met alle betrokkenen stellen we een werkagenda op voor ons vakgebied, de verpleegkunde. Voor het project Eenheid van Taal werken Arenda, Evelien en ik samen met ActiZ, het ministerie van VWS, Nictiz (de Nederlandse kennisorganisatie voor digitale informatievoorziening in de zorg), V&VN en IT-leveranciers.
De betrokken partijen ondertekenden het IZA Uitvoeringsakkoord over gegevensuitwisseling. En natuurlijk zitten we om de tafel met de andere CNIO’s voor verpleegkundigen uit het ziekenhuis, de ggz, huisartsenzorg en de medisch-specialistische zorg. Samen proberen we om één stem te vormen namens alle verpleegkundigen en verzorgenden.
27 september 2024
Ik ben ervoor opgeleid om zowel de IT-kant als de zorgkant te snappen. Toch valt al snel het kwartje dat ik meer kennis moet opdoen. Want hoe werkt SNOMED, een soort gezondheidswoordenboek, nou precies? Al die technische termen: het duizelt me af en toe.
We vragen inhoudsdeskundigen of ze ons moeilijke begrippen kunnen uitleggen. Maar liefst drie dagdelen zitten we met elkaar bij ActiZ om na te denken over hoe we dit kunnen invoeren in onze sector. Aan het einde van zo’n dag ben ik opgelucht: nu begrijp ik het eindelijk beter.
15 oktober 2024
Vandaag rijd ik samen met collega Arenda naar V&VN in Utrecht. We hebben een vergadering met andere CNIO’s en met adviseurs Annemarije den Hartog en Jan Willem Wolters van V&VN. In de auto beseffen Arenda en ik dat we veel vragen hebben over de zorgtaal in ziekenhuizen.
Tijdens de vergadering zeg ik tegen de andere CNIO’s: “We willen één gezamenlijke stem vormen namens alle verpleegkundigen en verzorgenden. Maar daarvoor moeten we goed begrijpen hoe het in elkaars vakgebieden werkt. Laten we dat elkaar uitleggen.”
Het gesprek is verhelderend. Verpleegkundigen in ziekenhuizen zijn vaak bezig met taken die de arts hun geeft, zoals een infuus vervangen. Terwijl wijkverpleegkundigen juist zorgen voor alle gezondheidsaspecten van een cliënt, zoals hun woonomgeving en welzijn. Omdat we verschillende dingen doen, gebruiken we ook andere woorden en hebben we verschillende manieren van werken. Het is belangrijk dat we elkaar begrijpen als het gaat om het vastleggen van informatie in het dossier.
Ook merk ik tijdens de gesprekken dat de ziekenhuizen meer focussen op wat de artsen nodig hebben bij Eenheid van Taal, dan op de wensen van verpleegkundigen. Ik snap niet goed dat onze beroepsgroep in een andere sector zo weinig aandacht krijgt.
1 november 2024
In mijn eigen regio Friesland heb ik samen met ActiZ en IT-leveranciers iets moois voor elkaar gekregen. De nachtzorgverpleegkundige kan nu vanuit haar eigen systeem dossiergegevens inzien van een cliënt die ergens anders in zorg is.
Ik merk dat de zorgverleners hierdoor beseffen dat het belangrijk is om bijvoorbeeld iemands reanimatiewensen in het juiste vakje in het dossier te zetten. Dit valt niet onder dit project van VWS, maar is wel een prachtig voorbeeld van hoe belangrijk Eenheid van Taal is. Ik ben er erg trots op.
November en december 2024
Deze maanden schrijven we ons plan om in de wijkverpleging en de verpleeghuizen Eenheid van Taal te bereiken. We onderzoeken welke systemen en zorgplannen iedereen nu gebruikt. Hoe kunnen we die technisch uitwisselen? En stel dat dat niet kan: hoe kan dan toch de manier van werken van collega’s zoveel mogelijk hetzelfde blijven? Ik vind het belangrijk dat we zo dicht mogelijk blijven bij de woorden die we al gebruiken.
18 december 2024
Veel verpleegkundigen en verzorgenden gebruiken de zorgplanmethodiek Omaha of NANDA NIC NOC. In ons plan verwerken we ook een speciale aanpak voor andere methodieken, bijvoorbeeld het Vierdomeinenmodel.
Omdat hierbij scholing nodig is voor verpleegkundigen en verzorgenden, betrekken we meteen onderwijsinstellingen erbij. Voor alle verpleegkundigen en verzorgenden is het belangrijk om te weten dat je de gegevens op de juiste plek invoert, bijvoorbeeld de bloeddruk in het vakje van metingen.
13 januari 2025
Ik ben zo’n twee à drie uur per week met dit project bezig. Het is de ingewikkeldste van al mijn klussen, bedenk ik me. Hoewel ik steeds beter leer om de stukjes van de puzzel te leggen. Vandaag verdiep ik me in alle nieuwe ontwikkelingen en lees ik Kamerbrieven over het onderwerp.
Ook kijk ik naar goede voorbeelden in het land. In Zuid-Limburg bijvoorbeeld is een organisatie goed bezig als het gaat om de uitwisseling van gegevens en betere coderingsstelsels. Wat kunnen wij leren van hoe zij het aanpakken?
We overwonnen veel technische obstakels en namen weerstand weg bij zorgprofessionals
28 januari 2025
Arenda en ik willen ons meer verdiepen in de technische mogelijkheden. Samen gaan we naar een IT-congres. We gaan op zoek naar informatie over een coderingsstelsel waarin meer mogelijkheden zitten voor onze taal in de zorg.
Op het congres vertellen we IT-deskundigen dat we als verpleegkundigen graag informatie zouden geven om dat coderingsstelsel op ons aan te passen. Zodat deze taal in computersystemen komt. Dat kan. We spreken af dat we als CNIO’s betrokken worden bij de verdere ontwikkeling.
18 februari 2025
De plannen voor Eenheid van Taal zijn zo goed als afgerond. Dat wil zeggen: onze plannen. Op de andere sectoren moeten we nog wachten. De medisch-specialistische zorg en de eerstelijn paramedische zorg zijn bijna zover, en de huisartsen zijn halverwege. Maar de geestelijke gezondheidszorg en de jeugdgezondheidszorg moeten nog grote stappen zetten.
Als alle plannen klaar zijn, gaan Nictiz en VWS ze beoordelen. Daarna moeten ze aan elkaar worden geknoopt. Een grote uitdaging. Ons VVT-plan is denk ik heel haalbaar. We gaan het aanbieden en bespreken met alle betrokkenen. Ik hoop ook te kunnen helpen met de uitvoering van het plan, zoals het informeren van verpleegkundigen. Misschien komt er een kleine campagne.
Maart 2025
Verandering kost tijd, daarover zijn Arenda en ik het eens als we bespreken wat we hebben geleerd van dit project. Mensen hebben uitleg en voorbeelden nodig om overtuigd te raken. We overwonnen veel technische obstakels. Namen zo veel mogelijk weerstand weg bij zorgprofessionals. Leerden hoe belangrijk het is om verschillende meningen samen te brengen en veranderingen goed te begeleiden.
Het leukste was samenwerken met zoveel verschillende mensen en samen tot oplossingen komen. In het begin moest ik me als een activist overal tussen wurmen en zat ik overal bovenop. Dat heeft effect gehad: mensen benaderen me nu zelf om iets te bespreken. Dat maakt me best trots.
Bron artikel: V&VN Magazine 1-2025
Tekst: Annemarie van Dijk | Beeld: Simon Lenskens
CN(I)O-netwerk
Steeds meer zorgorganisaties stellen een Chief Nursing Officer (CNO) aan. Dat is de verbindende schakel tussen bestuur, beleid, het verpleegkundig beroep en de werkvloer. Naast de CNO is de Chief Nursing Information Officer (CNIO) in opkomst. Deze functie is opgericht om IT-toepassingen in zorginstellingen beter te laten aansluiten op de verpleegkundige en verzorgende praktijk. Er bestaat bij V&VN ook een CNO- en een CNIO-netwerk, met geregeld netwerkbijeenkomsten.
Sterke lobby
De CNIO-lobby is één van de vele manieren waarmee leden van V&VN bijdragen aan de ontwikkeling en professionalisering van de verpleegkunde. Want verpleegkundigen, verzorgenden IG en verpleegkundig specialisten, én het bestuur en het bureau van V&VN zitten met samenwerkingspartijen en het ministerie van VWS aan vele en diverse overlegtafels.
Samen maken we de zorg beter!
Samen maken we de zorg beter. Word lid!
Wij zijn de verpleegkundigen, verzorgenden IG en verpleegkundig specialisten van Nederland. Verenigd in V&VN zetten we ons in voor (kennis)ontwikkeling en het versterken en positioneren van onze beroepen. Wil jij zeggenschap over jouw vak? Sluit je dan bij V&VN aan! Met ruim 100.000 leden vormen we één krachtige stem. Van de werkvloer tot in politiek Den Haag.
