Van zorgverlener naar zorgvrager: een waardevolle eyeopener

Zes weken geleden stond mijn wereld even stil. Tijdens de tussenstop van een fietstocht met mijn man zag ik een afstapje niet en brak ik mijn rechterenkel. Met de ambulance naar het ziekenhuis, diagnose: een trimalleolaire enkelfractuur. 

Na een week gips volgde een operatie om alles met schroeven en een plaatje vast te zetten. Daarna nog eens zes weken in het gips, onbelast. En zo werd ik van wijkverpleegkundige ineens patiënt. Mijn man, dochters en familie namen, zonder aarzeling, de rol van mantelzorger op zich. Ook mijn grote netwerk bood zich al snel aan. 

De eerste dagen thuis waren overleven. Een rolstoel, krukken, een toiletverhoger, wassen aan het aanrecht, tweemaal per week naar mijn moeder om te douchen. Want ik kon bij mij thuis niet naar boven. Dus ook: slapen in een hoog-laagbed in de woonkamer. En elke avond bij mezelf een Fragmin-injectie injecteren.

Ik kreeg de ‘volledige cliëntervaring’. En hoewel ik daar eerst nog grapjes over maakte, werd het al snel confronterend. Ik kon niet veel zelfstandig, voor alles moest ik hulp vragen. Mijn gezin regelde alles: boodschappen, koken, schoonmaken, ziekenhuisbezoeken. En dat naast hun eigen werk en leven. Ineens voelde ik hoe zwaar mantelzorgen werkelijk is – fysiek, emotioneel en praktisch.

Diep geraakt

Deze ervaring heeft me als wijkverpleegkundige diep geraakt. Want hoe vaak zeggen we niet: “Dat kan de mantelzorger wel doen”? Maar is dat echt zo vanzelfsprekend? Wat als iemand een klein, of een vergrijsd netwerk heeft? Of een netwerk dat wel wil helpen, maar overdag simpelweg niet beschikbaar is?

Mijn situatie zette me aan het denken. Zorgverlof is formeel een optie, maar niet altijd passend als er sprake is van alleen een beperkte mobiliteit. En kunnen we dat verwachten van ons eigen gezin? De balans tussen draagkracht en draaglast is flinterdun.

Inzichten

Deze periode leert mij meer dan welke scholing ook. Het maakt me nog bewuster van de impact van onze vragen aan mantelzorgers. En het maakt me dankbaar: voor mijn gezin, familie, vrienden en vriendinnen voor hun inzet én voor de inzichten die ik straks weer mee terugneem het werkveld in. 

Dus ja, ik denk voortaan twee keer na voordat ik vraag: wat kan uw mantelzorger of het netwerk voor u doen? Veel belangrijker is het om te vragen: wat kunnen we samen, als wijkverpleegkundige en mantelzorger(s), realistisch organiseren, zonder iemand te overvragen?