Kies bewust: Beter laten!
- 26 september 2023
- V&VN magazine
- V&VN Algemeen
Routinehandelingen pakken lang niet altijd goed uit voor je cliënt of patiënt. Vaak sta je er niet bij stil dat het misschien ook anders kan. Verpleegkundige Bart Verheijen was het beu om verwarde patiënten aan het bed vast te binden. Hij pakte de handschoen op om het anders te doen, beter voor de patiënt.
“Het is heftig om een vrijheidsbeperkende interventie in te zetten: je ontneemt iemand letterlijk de vrijheid. Een verwarde patiënt die is vastgebonden aan bed kan niet krabben als hij jeuk heeft, of op de bel drukken als hij hulp nodig heeft. Natuurlijk zijn maatregelen belangrijk als iemand een gevaar is voor zichzelf en zijn omgeving, maar het kan ook anders.”
Bart Verheijen is verpleegkundige en teamleider op de afdeling Interne Geneeskunde van VieCuri Medisch Centrum (Noord-Limburg). In het project KwaliTIJD 2.0 (zie hieronder) dacht hij mee over hoe je de inzet kunt beperken van de zwaardere varianten van vrijheidsbeperkende interventies (VBI’s). Denk daarbij aan het gebruik van poseybedden (tentbedden) of buik- en polsfixatie.
“Er deden nog twee verpleegkundigen mee, wat heel fijn was, want wij nemen onze kennis vanaf de werkvloer mee. We zijn aan de slag gegaan met de zogenoemde Beter Laten-lijst: dingen die je kunt laten, omdat ze niet bijdragen aan de kwaliteit van zorg, of omdat het tijdswinst oplevert.”
“We willen bereiken dat verpleegkundigen drie stappen teruggaan in het denkproces. Dat je bijvoorbeeld al bij de opname van een patiënt inschat of een VBI later nodig kan zijn. En mocht het zover komen, welke alternatieven er dan nog zijn. Stel, we weten van een patiënt dat hij onrustig is, dan kunnen we kijken of er familie is die bij toerbeurten bij de patiënt kan zijn. Maar we kijken ook naar de medische handelingen die voor onrust kunnen zorgen, zoals een infuus. Kun je die er eerder uithalen?”
Waakstudenten
“We willen ook het aanbod van VBI’s verruimen, zoals met de laag-laagbedden die we nu inzetten. Die kunnen we met de grond gelijk instellen. Als patiënten onrustig zijn, vallen ze niet uit bed, maar rollen ze er gelijkvloers uit. Op deze manier werken we veilig en behouden patiënten hun gevoel van vrijheid. Het werkt ook preventief, want als iemand vastgebonden op bed ligt en weinig beweegt, is er meer kans op complicaties. Bedfixatie en tentbedden hebben we nu niet meer nodig. We gebruiken ook een bedkap, vergelijkbaar met de kap van een kinderwagen. Het is geen VBI-product, maar het helpt om mensen prikkelarm te verzorgen. Daarnaast kijken we naar de mogelijkheid om ‘waakstudenten’ in te zetten: studenten met een medische achtergrond die ’s nachts met onrustige patiënten praten, waardoor die weer rustig worden.”
Om andere afdelingen mee te nemen, zetten we de resultaten in een dashboard waartoe alle afdelingsmanagers en de directie toegang hebben
“We werken hier met achthonderd verpleegkundigen en medisch specialisten. Om die allemaal te bereiken en mee te nemen in ons gedachtegoed, is best moeilijk. En we willen de aandacht vasthouden, zodat de veranderingen blijvend worden uitgevoerd. Daarom gaan we steeds opnieuw het gesprek aan in verschillende overleggen en werkgroepen. Om andere afdelingen mee te nemen, zetten we de resultaten in een dashboard waartoe alle afdelingsmanagers en de directie toegang hebben. Achteraf kunnen we dan een individuele case bekijken: dit hebben we gedaan, wat ging goed, wat hadden we anders kunnen doen? Zo kunnen patiënten sneller naar een verpleeghuis of naar huis.”
Bron: V&VN Magazine 3-2023 | Tekst: Saskia Smith | Beeld: ANP
Wil jij ook aan de slag met Beter Laten-/Beter Doen-lijsten? Vraag subsidie aan!
In juni 2023 zijn nieuwe Beter Laten-/Beter Doen-lijsten gepubliceerd voor de verpleeghuiszorg, ziekenhuiszorg, verstandelijke gehandicaptenzorg, geestelijke gezondheidszorg en de wijkverpleging.
Wil jij in jouw organisatie ook aan de slag met de (de-)implementatie van Beter Laten- of Beter Doen-handelingen? Maak dan gebruik van de subsidiemogelijkheden van ZonMw. Er is in totaal 3 miljoen euro aan subsidies beschikbaar voor dit soort (de-)implementatieprojecten.
Word lid en praat mee!
Samen met 105.000 leden maken we ons als beroepsvereniging sterk voor professionalisering van de beroepen verpleegkundige, verzorgende en verpleegkundig specialist. Leden horen, zien en helpen; dat is waar we als V&VN voor staan. Wil jij invloed hebben op hoe jouw beroep zich ontwikkelt? Word lid van V&VN.
