Beter Laten

Verpleegkundigen en verzorgenden doen dagelijks best veel handelingen (soms wel 2/3 van de dagelijkse handelingen) waarvan het nut niet is aangetoond. Deze handelingen niet meer doen kan tijd, leed voor de patiënt en soms geld schelen. In 2017 ontdekten onderzoekers van het Radboudumc in 125 richtlijnen 66 handelingen die je beter kunt laten. Begin 2023 heeft het Radboudumc opnieuw onderzoek gedaan naar beter laten handelingen. Dat leverde een ‘nieuwe’ Beter Laten-lijst op met naast 17 bestaande ook 50 nieuwe beter laten handelingen. Op deze themapagina vind je de laatste Beter Laten- en Beter Doen-lijsten en informatie, inspiratie en hulpmiddelen om met Beter laten aan de slag te gaan.

Beter laten 2.0

De nieuwe lijst ‘Beter Laten’ bevat in totaal 67 verpleegkundige handelingen waarvan aangetoond is dat deze niet werken of zelfs schade veroorzaken. Het gaat onder andere over vrijheidsbeperkende maatregelen, geen overbodige lagen gebruiken onder de patiënt met risico op decubitus, geen blaasspoelen om urineweginfectie te voorkomen of niet te vaak wassen of douchen in verband met huidirritatie. Ook is er nu een specifieke Beter Laten-lijst voor de ziekenhuiszorg, verpleeghuiszorg, verstandelijke gehandicaptenzorg, geestelijke gezondheidszorg en de wijkverpleging.

Hieronder vind je per sector een infographic met de top 5 Beter laten handelingen, een Beter Laten-lijst en een Beter doen-lijst. Onder Algemeen vind je de complete Beter Laten- en Beter Doen-lijst.

Wat doet V&VN?

Het blijkt lastig te zijn om onnodige handelingen niet meer uit te voeren. Dagelijkse routine of de vraag van iemand om het toch te doen, kan ervoor zorgen dat het nog steeds gebeurt. Veel verpleegkundigen zijn zich hier bewust van, maar weten niet altijd hoe ze de verandering in de praktijk kunnen doorzetten. Daarom is er een vervolg gegeven aan de Beter Laten lijst in de meerdere projecten: KwaliTijd, RENEW en DIMPLE.

KwaliTIJD: aan de slag met Beter Laten

Hoe breng je de Beter Laten aanbevelingen in de praktijk? Waar begin je, waar loop je tegenaan en wat heb je nodig om onnodige handelingen uit de dagelijkse routine uit te bannen?  In het project KwaliTIJD, een samenwerking tussen V&VN en het programma Zorgevaluatie en Gepast Gebruik (ZE&GG) is dit in kaart gebracht. In 10 ziekenhuizen gingen verpleegkundige teams aan de slag met ‘Beter Laten’ onderwerpen. Zij ontvingen individuele begeleiding en wisselde ervaring uit in groepsbijeenkomsten. Het project is in maart 2023 afgerond en leverde praktische tips en inzichten (zie infographic) op. Én een mooi, praktisch en inspirerend verpleegkundig implementatieplan en werkboek. Wil jij aan de slag met ‘Beter Laten’ onderwerpen? Gebruik dan zeker deze mooie tool die jou stap voor stap helpt bij het starten en doorlopen van het project. 

KwaliTIJD 2.0

Begin 2023 starten we met KwaliTIJD 2.0. Hierin trekken we de geleerde lessen uit de pilot verder en gaan meer verpleegkundige uit verschillende ziekenhuizen aan de slag met ‘Beter Laten’ onderwerpen. Zij worden daarbij ondersteund via het landelijk online netwerk KwaliTIJD. Hierin krijg je tips en informatie over hoe je een Beter Laten-project opzet in je organisatie, kun je ervaringen uitwisselen met andere verpleegkundigen over ‘Beter Laten’- onderwerpen en word je uitgenodigd voor diverse online bijeenkomsten. Werk je in het ziekenhuis en wil je met ‘Beter Laten’-onderwerpen aan de slag, meld je dan ook aan voor het landelijke online Netwerk KwaliTIJD.

Ben je geïnteresseerd in de voortgang van het project of zou je willen aansluiten bij het Netwerk KwaliTIJD 2.0? Neem dan contact op met Tessa Rietbergen of Wilma van Til-Dubbink

RENEW en DIMPLE: niet gepaste zorg terugdringen in de praktijk

Het terugdringen van niet gepaste zorghandelingen in de wijkverpleging is een belangrijke stap naar veiligere en duurzamere zorg. Daar wordt in twee soortgelijk projecten hard aan gewerkt. 

1. RENEW
In het project RENEW (meeR gEpast gebruik met beter lateN in dE Wijk) gaan twaalf wijkteams een jaar lang onder begeleiding aan de slag met het verminderen van niet gepaste zorg.

Elk team kiest handelingen die ze willen gaan laten. Er worden praktische tools (zoals checklists, stappenplannen en vragenlijsten) en plannen van aanpak (strategieën) ontwikkeld en door de teams in de praktijk getest. Al deze kennis en instrumenten worden na de pilot opgeleverd in een toolkit, waarmee zorgverleners in de wijk zelfstandig mee aan de slag kunnen om niet gepaste zorg uit te bannen. 

Het project - gefinancierd door ZonMw - is een samenwerking tussen IQ Healthcare, Radboudumc, Hogeschool Arnhem Nijmegen, V&VN en Vilans.

2. DIMPLE
In het project DIMPLE (De-IMPLEmenatie van niet gepaste zorg in de wijk) zijn twaalf wijkteams vanaf begin 2023 aan de slag met het de-implementeren van een aantal zelfgekozen zorghandelingen. In deze pilot worden in elk wijkteam een of twee de-implementatie ambassadeurs benoemd. Zij worden uitgebreid geschoold en gecoacht zodat zij aanspreekpunt kunnen zijn voor collega’s tijdens het project en waar nodig kunnen ondersteunen en coachen. De gebruikte materialen voor scholing en coaching van de de-implementatie ambassadeurs en producten die ingezet zijn bij de de-implementatie komen na het project beschikbaar zodat zorgorganisaties in de wijk er zelf mee aan de slag kunnen.
Meer informatie vind je op  DIMPLE in de wijk.

Het project - gefinancierd door ZonMw - is een samenwerking tussen het Erasmus MC, UMC Utrecht, LUMC, Hogeschool Utrecht, V&VN en de Academische Werkplaats Verpleegkunde in de wijk.

Wat kun jij doen?

Test of jij zelf onnodige handelingen uitvoert en ga aan de slag om onnodige zorg uit te bannen:

1.  Gebruik de handige infographic.
2.  Bekijk de Beter Laten lijst en deel deze met collega's.
3.  Bedenk bij elke handeling of deze echt nodig is bij deze patiënt of cliënt.
4.  Leer van de ervaringen van de deelnemers aan het project KwaliTIJD.
   5.  Ga aan de slag met het Verpleegkundig Implementatiestappenplan 
   6.  Bekijk de geleerde lessen uit KwaliTIJD 1.0