Extra aandacht voor leren en verbeteren dankzij deze verandering

Aan de slag met kwaliteitsverbetering in verpleeghuizen: deel 3

Minder én zinvoller registreren. Dat kan dankzij de kwaliteitsindicatoren verpleeghuiszorg 2019. Zorgorganisaties moeten volgend jaar in januari en februari vijf indicatoren basisveiligheid registreren en aanleveren: drie verplichte en twee naar keuze. Vorig jaar moesten alle zorgorganisaties nog acht verplichte indicatoren basisveiligheid aanleveren. Verzorgende IG Hanny de Kleyn en wond-, stoma- en continentieverpleegkundige Karin Schumacher zijn blij met de verandering. “Je hebt verschillende soorten organisaties met verschillende cliënt- of bewonersgroepen. Het is goed dat je nu kunt kiezen: wat is voor onze organisatie belangrijk?”

Voor 2019 gelden drie verplichte indicatoren basisveiligheid: ‘Advance Care Planning’ (ACP), ‘Bespreken medicatiefouten in het team’ en de nieuwe indicator ‘Aandacht voor eten en drinken’. Daarnaast moeten er minimaal twee indicatoren gekozen worden uit een lijst van zeven. Eén daarvan is de nieuwe indicator ‘Continentie’, die net als de indicator ‘Aandacht voor eten en drinken’ door zorgprofessionals verenigd in V&VN en specialisten ouderengeneeskunde verenigd in Verenso in samenwerking met de Universiteit Maastricht is ontwikkeld. Karin was betrokken bij de totstandkoming van deze indicator. “Ik wil graag dat er meer aandacht komt voor de zorg rondom bewoners die incontinent zijn. Nu wordt er een bulk incontinentiemateriaal besteld voor de afdeling, maar het zou ook een optie zijn om per bewoner te kijken wat er nodig is. Continentiezorg op maat dus. Ook zou er gerichter gekeken kunnen worden naar de oorzaak van het incontinentie- of continentieprobleem. Zo kan incontinentie een gevolg zijn van medicijngebruik of kan er sprake zijn van obstipatie, waardoor bewoners óók moeite krijgen met plassen. In verpleeghuizen wordt het soms als vanzelfsprekend gezien: incontinentie hoort erbij. Er wordt niet gevraagd: hoeveel last heeft u ervan? Bewoners kunnen dan ook gaan denken: het zal er wel bij horen.”

Zitten er knoopjes in de weg?

De nieuwe indicator zou volgens Karin kunnen helpen om verpleegkundigen en verzorgenden bewuster te laten omgaan met incontinentieproblematiek. “Je moet een plan in je dossier hebben voor zorg rondom de toiletgang. Kan iemand de wc zelf goed bereiken, ook ’s nachts in het donker? Maar ook: kan iemand makkelijk zijn pyjama naar beneden krijgen of zitten er knoopjes in de weg? Soms is er een kleine aanpassing nodig, waardoor de bewoner een stukje waardigheid terugkrijgt.”

Van bijzaak naar prioriteit

Hanny was betrokken bij de totstandkoming van de nieuwe verplichte indicator ‘Aandacht voor eten en drinken’. In haar werk in een herstelcentrum is dit een belangrijk thema. “Goed eten en drinken is belangrijk om na een operatie weer op te knappen, zodat je kunt revalideren. Dit is soms best een uitdaging. Cliënten hebben vaak weinig trek, zijn moe. Alles kost veel energie. Het is goed dat er dankzij de indicator extra aandacht komt voor eten en drinken. Als het druk is, is dit vaak bijzaak. Terwijl het iets is waar je altijd oog voor moet hebben. Cliënten vinden het vaak niet belangrijk en zien er zelf vaak het belang niet van in.”

Samen eten

Er zijn verschillende manieren om cliënten die geen zin hebben in eten, toch te stimuleren om hun vork op te pakken. Eén daarvan is samen eten. Hanny: “Zien eten, doet eten. Als het gezellig is, eten cliënten vaak meer dan alleen op hun eigen kamer. Behalve als er cliënten aan tafel zitten die bijvoorbeeld veel hoesten. Dit soort dingen kunnen allemaal invloed hebben.”

Minder ondervoeding

Dat je als zorgprofessional voortaan samen met je organisatie en de cliëntenraad twee van de vijf indicatoren kunt kiezen om te leren en verbeteren, vindt Hanny positief. “Je hebt verschillende soorten organisaties met verschillende cliënt- of bewonersgroepen. Het is goed dat je nu kunt kiezen: wat is voor onze organisatie belangrijk? Waar gaan wij mee aan de slag?” Van ‘haar’ indicator heeft ze hoge verwachtingen. “Ik denk dat er minder cliënten zullen zijn die ondervoed raken als er meer aandacht voor eten en drinken komt. Als verpleegkundige of verzorgende moet je je er bewust van zijn dat het bij je werk hoort, het is jouw verantwoordelijkheid.”

Vanaf begin 2020 kun je reageren op berichten via het nieuwe verenigingsplatform van V&VN. Wil je nu al een reactie kwijt? Praat mee op social media.