Expertisegebied Wijkverpleegkundige: wat levert het jou op?

Afgelopen vrijdag werd het vernieuwde Expertisegebied Wijkverpleegkundige gepresenteerd. Een document voor én door wijkverpleegkundigen, dat duidelijk maakt hoe het takenpakket van wijkverpleegkundigen eruitziet en aan welke competenties zij moeten voldoen. “Het gaat ons enorm helpen in de praktijk”, aldus betrokken wijkverpleegkundige en voorzitter van de V&VN-vakgroep Marjolein Zilverentant.

De eerste versie van het expertisegebied werd gepresenteerd in 2012. Sinds die tijd is de zorg in de wijk flink veranderd, waardoor een herziening van het document op zijn plaats is. Marjolein: “Wat we hebben gedaan is vrij revolutionair. We hebben niet alleen de competenties van de wijkverpleegkundige als zorgverlener centraal gesteld, maar ook de competenties van de wijkverpleegkundige als gezondheidsbevorderaar. Door ons meer de focussen op wat de zorg die we bieden oplevert, kunnen we de zorg in de toekomst toegankelijk en betaalbaar houden.”

Steunkousen, waarom?

Als voorbeeld noemt Marjolein de handeling die vaak wordt gekoppeld aan de wijkverpleging: het aantrekken van steunkousen. “Niemand die de vraag stelt: wáárom heeft iemand steunkousen nodig? Wat bereiken we daarmee? Vaak zien we dat mensen die steunkousen nodig hebben, last hebben van vochtophopingen door hartfalen. Als we ons daar meer op richten kunnen we voorkomen dat die mensen in het ziekenhuis belanden wegens decompensatie. Zo voorkomen we dat ze zwaardere en duurdere zorg nodig hebben en gezondheidsverlies ervaren.”

Nodig: geld en tijd

Het expertisegebied legitimeert dat wijkverpleegkundigen inzetten op preventie. Het laat zien dat het onderdeel is van het vak. Toch wordt preventief werken volgens Marjolein in de praktijk nog wel een uitdaging. “Het is nu uurtje factuurtje voor de zorg die je levert, terwijl je soms moet investeren voor meer resultaat op de lange termijn. Zo moet je in sommige gevallen samenwerken met de gemeente, de woningbouwvereniging of de politie. Hoe laat je zien wat het resultaat is van jouw inzet? Wie betaalt wat? Het is dus een financiële kwestie, maar ook de hoge werkdruk speelt een rol. Zorg bieden aan patiënten die nú zorg nodig hebben is het meest urgent. Daardoor blijft er weinig tijd over om te investeren in het voorkomen van zorg. Toch moeten we veel meer die kant op. Het expertisegebied kan daar enorm bij helpen. Het stimuleert ons te focussen op hoe de gezondheid van iemand zo optimaal mogelijk wordt in plaats van op handelingen.” Het is belangrijk dat ook met de bekostiging veel meer wordt gekeken naar de uitkomsten van de zorg in plaats van naar losse handelingen. Dit komt ook naar voren in het Kwaliteitskader Wijkverpleging. De NZa is hiermee bezig.

Jezelf en elkaar aanspreken

Ook voor de eigen ontwikkeling van wijkverpleegkundigen is het expertisegebied belangrijk. “Met het expertisegebied laten we zien: dit is ons vak, dit is wat ons bindt. Hier zijn wij voor verantwoordelijk en hier mag je ons op aanspreken. Die verantwoordelijkheid kan best spannend zijn,” legt Marjolein uit. “Als je het expertisegebied leest, denk je: ik moet een schaap met vijf poten zijn. Er wordt echt wat van je gevraagd. Als er een competentie instaat die je nog niet goed hebt ontwikkeld, moet je daarmee aan de slag. We moeten onszelf, maar ook elkaar hierop aanspreken. Je kunt niet stil blijven zitten, maar je moet echt een leven lang leren. Gesprekken over je eigen ontwikkeling kun je ophangen aan het expertisegebied.”

Professionalisering

Het expertisegebied draagt bij aan de professionalisering van het beroep van de wijkverpleegkundige. “Belangrijk”, vindt Marjolein. “Niet alleen voor onszelf, maar om de gezondheid van de bevolking naar een hoger niveau te krijgen. De verdere professionalisering van het beroep is een middel om tot duurzame gezondheidszorg te komen.”

Meer weten?

• Lees het volledige Expertisegebied Wijkverpleging.
• Wijkverpleegkundigen Rozanne en Martine maakten een vlog over het vernieuwde Expertisegebied Wijkverpleegkundige. Bekijk hun vlog hier.
  
  Vanaf begin 2020 kun je reageren op berichten via het nieuwe verenigingsplatform van V&VN. Wil je nu al een reactie kwijt? Praat mee op social media.